Auteur: Sabine Geldof —

Klimaat psychiatrie
Dr. Caroline Van Damme  is actief als psychiater in het psychosociaal centrum van Elsene en samen met andere artsen bekommerd om de klimaatcrisis, de grootste bedreiging van de menselijke gezondheid. Enkele treffende cijfers en evoluties, zoals het vooruitzicht dat in 2050 de oceanen evenveel gewicht aan plastiek als aan vis zullen bevatten, drukken ons met de neus op de feiten, maar hoe komt het dat we ons niet gedragen alsof we in een grote crisis zitten? Je kan het vergelijken met een verslavingsproblematiek. Als mens zijn we sterk gehecht aan de mensen die ons omringen, voeden en beschermen – ouders, familie en vrienden en bij uitbreiding ook de natuur. Ze stelt vast dat vele mensen verslaafd zijn aan technologie (we willen er steeds meer van en denken dat het alles kan oplossen), wat er zelfs toe leidt dat we de natuur gaan uitputten. Wat kunnen we doen? Verwijzend naar Joana Macy, een 95 jarige activiste, benadrukt Dr. Van Damme hoe belangrijk het is om onze gevoelens van wanhoop, verantwoordelijkheid, machteloosheid, woede toe te laten – dit is helend. Vandaaruit kunnen we tot actie komen. Alle kleine acties tellen, echte macht komt van onderuit. Tenslotte beluisteren we een sterke oproep van Richard Horton, hoofdredacteur van The Lancet, het wereldwijde gezaghebbende medische tijdschrift: kleine, moedige acties van een groot aantal mensen kunnen verandering tot stand brengen.

— Zie ook klimaatraad – de psychiater

Activisme in aanloop van de klimaattop in Glasgow (11/2021)
Carine Thibault is woordvoerster van Greenpeace en werkte vroeger bij CNCD-11.11.11. Waar staan we? sinds de klimaatakkoorden van Parijs-2015? Raadpleeg de grafieken (we leerden het tijdens de COVID pandemie)! Terwijl de ambitie van de 197 landen was om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5 à 2°, hebben we nu, ondanks de inspanningen, al een opwarming van 1,09° … Thibault betreurt dat de fossiele brandstof industrie niet vermeld werd in deze akkoorden, terwijl zij verantwoordelijk zijn voor 70% van de uitstoot van broeikasgassen. Het is een kwestie van wereldwijde ongelijkheid: de rijke mensen en landen zijn grotendeels oorzaak van de opwarming, maar het zijn de armsten die ze ondergaan. In 2020 waren er 30 mio klimaatvluchtelingen, dit is het drievoud van de vluchtelingen uit oorlogssituaties. De oplossingen zijn niet technologisch maar politiek, wij burgers moeten onze politieke verantwoordelijken massaal onder druk zetten om te investeren en juiste keuzes te maken. Carine gelooft steevast in de capaciteit van de mensen om verandering teweeg te brengen!

Vragenronde
Daniel Alliet wijst erop dat we enerzijds nood hebben aan positieve boodschappen, maar anderzijds ook aan strijd om verandering teweeg te brengen, een paradox! Dr. Vandamme gaat akkoord: op een constructieve manier gevolg geven aan de angst, hierbij is collectiviteit belangrijk (anderen voelen hetzelfde!). Actie is de oplossing.

Hoe aan deze hechtingsstoornis remediëren? Terug naar de natuur gaan, enkele uurtjes per week in de natuur wandelen doet wonderen, moleculen die door bladgroen worden afgescheiden hebben een positief effect op de psyché. En ook kinderen (bijv. in scholen) opnieuw in contact brengen met natuur!

Men merkt op dat de zonnepanelen via groencertificaten privéinvesteerders gesubsidieerd worden door wie koolstof uitstoot, er is nood aan een socio-ecologische transitie. Energie gemeenschappen zijn hiervan een voorbeeld, waarbij duurzame energie lokaal wordt afgenomen en mogelijks alle burgers ten goede komt (niet enkel zij die kunnen investeren). In Brussel lopen 5 proefprojecten in de aanloop naar een nieuwe ordonnantie die in 2022 van kracht zal zijn.

Ook in de landbouw- en voedingssector is er nood aan duurzame transitie. Nourrir l’humanité is een toneelstuk rond deze uitdaging (nog tot 16/1012021!). Er is een politiek akkoord over het Europese landbouwbeleid (CAP), de lidstaten moeten hun plan indienen tegen eind 2021, dé kans om de lokale, kleinschalige productie te steunen, eerder dan de grootschalige, industriële handel.

Doe mee!
‘Rise for climate’ Belgium kondigt een aantal manifestaties aan waarmee burgers aan de politici hun stem kunnen laten horen:
3/10: We are Belgium too! Voor een duurzame en redelijke oplossing voor mensen zonder papieren
10/10 : grote nationale klimaatmars in aanloop naar COP26 – Europese klimaattop in Glasgow
TOT 21/10: kan je een petitie ondertekenen die de Belgische politiek appelleert en wordt afgegeven in de Wetstraat – Schuman 17:30