Dossier Digitale Exclusie, Brussels Platform Armoede

Digitopia .. en wie niet mee kan? verslag 1/6/2024

Auteur– Karel Verhoeven

Sprekers:

  • Paul Laurent van Espace Publique Numérique (EPN) in Schaarbeek
  • Barbara Goethals van Brussels Platform Armoede
  • Daniël Flincke van Lire et Ecrire vzw

Paul Laurent belicht dat elke inwoner van Schaarbeek langs een Espace Publique Numérique terecht kan om op internet te gaan. Indien nodig wordt daar onder begeleiding op laagdrempelige wijze getoond hoe bijvoorbeeld administratieve stappen digitaal te ondernemen.

Paul en twee Schaarbeekse getuigen vertellen over drempels, onmacht, wanhoop, sociaal isolement maar ook over herwonnen zelfvertrouwen, verwachte vertrouwelijkheid, onderlinge hulp.

Het publiek van Espace Publique Numérique is zeer verscheiden.

Zie ook: https://www.cpas-schaerbeek.brussels/inscrivez-vous-aux-ateliers-numerique-du-cyberogier/

Barbara Goethals van Brussels Platform Armoede belicht hoe toegang tot cultuur, vervoer, huisvesting, bijstand dienstverlening, steun of kortom rechten steeds meer verschuift van fysieke loketten naar digitale toegangspoorten. Maar ook hoe armoede impact heeft op verschillende levensdomeinen die onderling meestal negatief op elkaar inspelen waarbij digitalisering heeft op zijn beurt ook impact op alle levensdomeinen. Dit levert uitsluiting en hogere drempels op.

Het Brussels Platform Armoede en de acht Brusselse verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, werkten twee jaar lang rond digitale uitsluiting. Zij verzamelden getuigenissen, belichten drempels en uitdagingen, voeren actie en komen tot aanbevelingen en goede praktijken.

Het verslag kreeg de vorm van een aantrekkelijke, visuele website, die u in 2 talen kan raadplegen:

https://bpa-digidossier.my.canva.site/nl

https://bpa-digidossier.my.canva.site/fr

 

Daniel Flinker van  Lire et Écrire Brussel situeert het probleem met het het digitale in een groot deel van het dagelijkse leven. Menselijk contact tussen essentiële dienstverlening en gebruiker wordt gereduceerd zoal niet opgeheven. Verlies aan autonomie en niet opnemen van rechten zijn het uitvloeisel van digitalisering door de strot van de maatschappij gejaagd. Immers de helft van de bevolking is digitaal kwetsbaar.

Het is deze problematische context van een hoofdstedelijke ordonnantie in 2022  uitgevaardigd om alle regionale diensten te verplichten om digitaal beschikbaar re zijn, die het vuur aan de lont steekt.

Dit project is katalysator van ongenoegen bij ‘alles digitaal’. Het wordt sinds twee jaar symbool van vereniging in woede van het verenigingsleven en talrijke burgers. Zij verzetten zich samen tegen nog meer digitaal en komen op voor behoud van fysieke loketten. Tegenover digitale ambities van het regionale bestuur komen zij op met een palet democratische militante acties. Dat zijn publicaties, open brieven, brieven, duizenden mails, aanplakbrieven, debatten, manifestaties…

Niettemin is deze Brusselse ordonnantie is van kracht geworden. Niettegenstaande een sterke mobilisatie van het burgerlijke middenveld garandeert  de ordonnantie geen behoud van toegankelijke regionale en gemeentelijke kwaliteitsvolle loketten en bereikbare telefoondiensten.

Merkwaardig is dat elke campagnefase de autoriteiten dwong de ordonnantie te herzien en te doen evolueren. Tussen het klad en definitieve tekst is belangrijke vooruitgang bekomen dank zij  volksdruk.

In feite kan het verzet tegen de ordonnantie als kantelpunt bekeken worden. Gedurende jaren werd  maatschappelijke digitalisering uitgevoerd zonder discussie. Terwijl wat loketten betreft alleen beloften gedaan werden. Verzet tegen Brusselse digitalisering heeft toegelaten een basis te leggen  voor een ideologische en organisatorische basis om deze tendenzen om te keren. De omstandigheden lijken nu rijp om een concrete verbetering van toegankelijkheid van essentiële diensten. En wat betreft de digitale kwestie is een echt publiek debat aangegaan. Het moet nu op grote schaal gevoerd worden om gezamenlijk plaats te geven aan het digitale in de maatschappij.

De komende maanden zal de actie rond ‘de mens eerst’ opnieuw gelanceerd worden om vier machtsniveaus aan te spreken via aangepaste acties:

  • Op het Brusselse (gemeentelijke & gewestelijke) niveau is het doel de nieuwe politieke meerderheden te verplichten echt nieuwe loketten te openen.  De strijd tegen de Brusselse digitale ordonnantie wordt niet verlaten. De actieve verenigingen in de beweging zijn aan het afstemmen en met advocaten. Al dan niet een verzoek indienen om vernietiging van deze discriminerende maatregel bij het Grondwettelijk Hof zal voor einde augustus 2024 genomen worden.
  • Op federaal niveau wordt lobbywerk bij de verkozenen gepland. De ambitie is in de Belgische Grondwet het recht te laten neerleggen om het internet niet te gebruiken.
  • Tenslotte wordt op Europees niveau een actie gelanceerd om een moratorium in te stellen tegen digitalisering van wezenlijke diensten. Hieromtrent wordt een open brief in zes talen aan de Europese autoriteiten opgesteld. Onderzoekers met internationale reputatie en Europese verenigingsplatformen patroneren het initiatief. Het idee is een maximum aan professoren en verenigingen met hun naam de tekst onderschrijven waarna hij gepubliceerd zou worden onder vorm van een open brief in dagbladen van verschillende Europese landen. Op termijn zou deze tekst in een petitie kunnen omgevormd worden die alle burgers kunnen onderschrijven.

Meer over de campagne: https://lire-et-ecrire.be/Participez-a-la-campagne-l-humain-d-abord-en-2024