Twee mensen vertelden over hun ervaringen als hulpverlener en jurist in de ondersteuning van mensen op de vlucht.
Annouk Van Gestel, voormalig hoofdredactrice van Marie-Claire, was na een reportage in Calais, zodanig geshockeerd dat ze zich effectief ook als activiste engageerde (en niet louter als journaliste).
In Calais had ze ook gemerkt dat de solidariteitsacties enorm veel mensen in beweging bracht.
Nadat het kamp in Calais hardhandig werd ontruimd zijn ook veel mensen terecht gekomen in het Brusselse Maximiliaanpark. Ze heeft zelf een aantal acties opgezet en uiteindelijk ook onderdak gegeven aan een minderjarige vluchteling.
Op een ochtend heel vroeg werd ze hardhandig gewekt (om 05uoo), zeven politiemensen verschaften zich toegang tot haar woning en legden beslag op haar PC, dossiers en GSM.
Ze werd pas nadien ontboden op het politiekantoor en in beschuldiging gesteld van mensensmokkel. Ze riskeerde zelfs gevangenisstraf.
Het dossier werd behandeld in Dendermonde, samen met nog tien andere mensen die werden verdacht van smokkel, ondersteuning en onwettige daden met betrekking tot vluchtelingen. Het was een amalgaan van totaal verschillende feiten en zaken.
Naar de publieke opinie werd zo wel een beeld geschetst, dat het wel degelijk over mensensmokkel ging en strafbare feiten.
Het proces werd nadien, na tussenkomst, naar Brussel verplaatst waar een heel andere lezing van het proces plaats vond. Ondertussen waren de verdachtmakingen uiteraard vertrokken, en had de ganse affaire een heel grote impact op haar privé-leven en familie.
(waar rook is, is vuur, angst, mensen die haar anders benaderden e.a.).
Ze is pas in mei 2021 helemaal vrij gesproken in deze zaak en overweegt nu wel degelijk juridische stappen te zetten tegen de Belgische staat wegens schending van de eerbaarheid.
Anouk is evenwel bezig gebleven, actiever dan ooit, ze geeft momenteel opnieuw onderdak aan vluchtelingen en is begonnen, samen met andere mensen, met een café, annex ontmoetingsruimte in Elsene (Al & Greta, Renbaanlaan 167, 1050 Brussel).
De tweede spreker Alexis Deswaef, jurist en voormalig voorzitter van de Liga van mensenrechten.
Alexis was ook de raadsman Anouk Van Gestel, en benadrukte nog eens sterk dat de politieke wereld vooral een repressieve politiek voert. Niet enkel naar de vluchtelingen (ieder land wil zich zo onaantrekkelijk mogelijk voorstellen tov vluchtelingen) maar ook naar mensen die solidariteit betonen tov vluchtelingen.
Op die manier wordt een angstcultuur gecreërd die mensen ervan weerhoudt op een humane manier kwetsbare mensen te benaderen en te ondersteunen.
Angst voor juridische vervolging, gevangenisstraf zelfs, verdachtmaking.
Wat de activisten en solidariteitsgroepen evenwel doen is de lacune dichten in de humane opvang van mensen op de vlucht. Vermits de staat hierin verzaakt.
Het plan Medusa dat de vorige regering mee opzette, om mensensmokkel tegen te gaan werd in feite misbruikt om solidariteitswerkers op te sporen en te ontmoedigen.
Doordat de repressie zo hard is toegenomen (grenscontroles, daardoor ook drama’s op de Middell. Zee, barrières in Kroatië, Hongarije, Wit-Rusland) zijn vluchtelingen haast gedwongen hun toevlucht te zoeken tot malafide clans. Men bereikt dus net het tegenovergestelde, door de ongenadige repressie neemt de mensensmokkel toe.
Alexis Deswaer onderstreept (tijdens de vragenronde) dat in zijn jarenlange ervaring als jurist en raadsman bij vluchtelingen er één constante is.
Als de mensen de keuze hadden, te mogen en kunnen blijven in hun land van herkomst, ze nooit zouden zijn geëmigreerd.
Indien men evenwel vanuit de politieke wereld niet fundamenteel werkt aan de oorzaken die aan de oorsprong liggen van migratie (sociale ongelijkheid, economische uitbuiting, repressie, armoe, klimaat) zal migratie enkel maar toenemen, ondanks alle repressie.
