Deze tentoonstelling met sprekende portretten wordt verlengd tot 30 mei!
Tot dan kan u deze moedige vrouwen een hart onder de riem steken met een persoonlijk berichtje. Warm aanbevolen!
Deze tentoonstelling met sprekende portretten wordt verlengd tot 30 mei!
Tot dan kan u deze moedige vrouwen een hart onder de riem steken met een persoonlijk berichtje. Warm aanbevolen!
Auteur: L. Valgaeren —
Op zaterdag 2 maart ll. ging in het ‘House of Compassion’ te Brussel de eerste van een reeks ‘ontmoetingen’ door rond het thema ‘Verbinding’, meer bepaald rond de slogan ‘Omdat iedereen telt! Extreemrechts, nee bedankt!’.
Mark Michiels, coördinator van de Louis-Paul Boon-kring die ook in het Brusselse actief is, startte met een korte schets van de campagne rond extreemrechts. Die gaat oorspronkelijk terug naar het eind van de jaren ‘90 toen het Vlaams Blok zich op de kaart zette toen commissaris De Mol van Schaarbeek die zich kandidaat stelde in Brussel. Dit feit vormde toen de aanleiding voor een actie van ca. 250 verenigingen die in het Brusselse krantjes tegen het Vlaams Blok in de brievenbussen postte.
Ondertussen zijn we maart 2024 en zou het Vlaams Belang volgens recente opiniepeilingen 28% van de kiezers halen. Onder meer dit vooruitzicht heeft gemaakt dat er een campagne gestart is van meerdere organisaties onder de titel ‘Het verborgen gelaat’. Deze campagne probeert de publieke opinie te sensibiliseren voor de verborgen agenda van extreemrechts en de kiezers aan te zetten in het najaar niet voor extreme partijen te stemmen.
Daarbij verwees Mark Michiels, bij wijze van voorbeeld, naar de politieke beslissingen die recentelijk door de regering Meloni in Italië genomen zijn en die duidelijk een bedreiging vormen voor de democratie aldaar en in het bijzonder voor de rechten van mensen die het in dat land zo al moeilijk hebben.
Willen wij het hier bij ons niet zo ver laten komen en de mensen die al in moeilijke omstandigheden moeten leven (o.m. wonen, energie, werk, gezondheidszorg) niet nog verder de dieperik induwen, dan moet er dringend actie ondernomen worden.
Het model dat de campagne ‘Het verborgen gelaat’ daarbij voorstaat is de dialoog: met elkaar spreken, luisteren naar elkaar, samen nadenken en eventueel actie ondernemen. Daartoe werd ondertussen allerhande materiaal aangemaakt zoals een krant, een vormingsaanbod van twee voormiddagen op verschillende locaties, een gezelschapsspel en worden er verschillende culturele projecten opgezet o.m. met dichters.
Het gezelschapsspel is specifiek ontwikkeld om de dialoog met mensen met een andere visie aan te gaan en in de mate van het mogelijke samen in beweging te komen. Het spel werd trouwens in de voormiddag met de aanwezigen kort uitgeprobeerd en gaf de nodige animositeit aan het gebeuren.
Christijn Terlingen, coördinator van Hart Boven Hard stelde de beweging voor. Zij profileert zich sinds 2014 als een beweging van, door en voor het volk, als een basisdemocratie als het ware. Ze stelt duidelijk dat het er in onze samenleving anders aan toe kan gaan dan door een radicale of rechtse politiek maar onderstreept daarbij uitdrukkelijk dat dat vooral lokaal moet gebeuren en in stappen.
Christijn gaf daarop in met concrete voorbeelden van (geplande) plaatselijke acties en benadrukte daarbij het belang van het verbreden van de sociale strijd, ook op parlementair niveau, beroep te doen op de creativiteit van mensen en verenigingen en te focussen op diversiteit van het beoogde publiek, daarbij zeker de vluchtelingen niet vergetend.
Belangrijke momenten van ‘Het Groot verzet’ zijn : grote manifestaties, de ‘rode driehoekacties’ (naar analogie van de rode driehoek die bepaalde groepen tijdens het naziregime moesten opspelden omdat zij buiten de gangbare maatschappelijke normen vielen) en het ronselen van ‘verzetslieden’, d.w.z. mensen die bereid zijn in actie te komen tegen het dreigend extremisme. Zo zal er onder meer op 24 maart e.k. een grote anti-discriminatiebetoging doorgaan aan Brussel-Centraal. Vandaar ook de oproep is: allen daarheen!
Verder werd het boek van Marijke Persoone ‘Wiens belang‘ toegelicht, het geeft duidelijk inzicht in een aantal belangrijke thema’s in het partijprogramma van Vlaams Belang, dat beweert op te komen voor gewone mensen. Je vindt er informatie over ‘de welvaartstaat’, wie schrijft het partijprogramma? wat is ‘solidarisme’? Wat zijn consequenties voor het middenveld? In haar boek stelt Persoone ook echte sociale alternatieven voor en geeft ze voorbeelden van kleine verzetsdaden. Dit is dus ook een rijke bron van informatie voor wie het gesprek over extreemrechts wil aangaan.
Om de samenkomst af te sluiten werd er warme soep en een broodmaaltijd aangeboden wat door alle aanwezigen erg gewaardeerd werd, te meer omdat het niet bepaald warm was in de kerk. Langs deze weg dus nogmaals hartelijk dank aan allen die zich zowel inhoudelijk als praktisch ingezet hebben voor het welslagen van deze bijeenkomst!!
Auteur: L. Valgaeren —
Op zaterdag 3 februari ll. ging in het House of Compassion een voormiddag door rond het thema ‘Vooruit in de strijd tegen armoede’. Omwille van de weersomstandigheden weken we uit naar Het Anker, het sociaal restaurant in de Marcqstraat.
Er waren drie bevlogen sprekers die ons elk op een eigen manier mee namen in hun strijd tegen armoede.
Christa Matthys (Brussels Platform tegen Armoede) – memorandum 2024 aan de beleidsvoerders
Zij had het vooral over het memorandum dat het platform in het voorjaar zal publiceren, samen met nog andere organisaties. Dit document kwam tot stand op basis van input geleverd door mensen in armoede. Dit memorandum stelt vier ‘speerpunten’ voorop die als ingangen kunnen gezien worden voor hun eisen:
Celine Graas (Forum Bruxelles contre les inégalités)
Zij bracht een samenvatting van de resultaten van een ‘collaboratief actie-onderzoek’ dat ze samen met Lelubre Marjorie deed rond Niet Begeleide Minderjarige Vluchtelingen (NBMV) in Brussel. In dit type onderzoek werken academici samen met mensen uit het middenveld en werken ze het omzetten van aanbevelingen in concrete maatregelen.
Céline is ook betrokken in een project om dergelijk opvangcentrum te openen.
Filip Keymeulen (Diognes vzw) is auteur en straathoekwerker
Als derde spreker kwam Filip Keymeulen aan het woord. Filip is straathoekwerker en auteur van het boek ‘Alhambra’ (in het Nederlands) of ‘Coupés du monde’ (in het Frans).
Om te beginnen typeerde hij kort DIOGENES, de organisatie waar hij al heel wat jaren voor werkt, en de mensen die hij via zijn werk bereikt: ¾ heeft een verslavingsproblematiek, 30 à 40% leeft in psychische precariteit.
Pijnpunten zijn voor hem vooral:
Filip bracht in dat verband ook even de buurtcomités ter sprake. Bedoeld als een vorm van burgerparticipatie bestaat er echter ook daar ongelijkheid of onevenwicht. Dit gebeurt o.m. door de samenstelling ervan: de meest kwetsbaren, zoals de sekswerkers of de verslaafden, zijn er ondervertegenwoordigd en missen daardoor een kans om hun ‘gedeelde of gemeenschappelijke’ problemen aan bod te laten komen.
Zijn algemeen besluit was: er is een serieuze ‘verharding‘ aan de gang in de toegankelijkheid van openbare diensten (OCMW’s of ziekenhuizen) en privé-initiatieven (verenigingen allerhande) en o.a. door de politiek die gevoerd wordt rond het verblijfsstatuut “maakt men in Brussel meer en meer mensen kapot”…
Na de toespraken was er gelegenheid tot het stellen van vragen en vertelden enkele aanwezigen eigen ervaringen in verband met de besproken thema’s. Nadien was er warme soep met brood en toespijs, aangeboden door medewerkers van HoC, waarvoor dank!!
Komende maandag ontvangen we Michael De Cock en Dorothée Van Den Berghe in House of Compassion: een unieke gelegenheid om live uit te wisselen met deze bekende, geëngageerde film- en theatermakers.
Droom je net als ik van een theaterstuk over de bezetting van de Begijnhofkerk of een roman of film over de strijd van mensen zonder papieren, kom dan zéker nu maandag naar House of Compassion. Wie weet kunnen we samen deze twee mooie mensen op ideeën brengen.
Michael De Cock
Als journalist logeerde Michael De Cock ooit in de Brusselse Begijnhofkerk om de realiteit van mensen zonder papieren beter te leren kennen. “Zij profiteren niet van ons, maar wij van hén” kopte hij toen in Knack. Zijn uitgesproken engagement bleek later ook uit uit zijn artistiek werk. Zo toerde hij onder meer Europa rond met een theaterstuk over vluchtelingen waarbij hij het publiek opsloot in een vrachtwagen. Onder zijn impuls als artistiek leider programmeerde de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) baanbrekende stukken als “Mawda,” over de peuter in België die stierf door een politiekogel. En eveneens onder zijn beleid ging KVS een duidelijke koers varen met méér plaats voor minderheden, zowel in het publiek als op de planken. “Alleen verbeelding kan ons redden,” vindt Michael De Cock en dat is wat hij met zijn kunst ook tracht te doen.
Dorothée Van Den Berghe
Dorothée Van Den Berghe is een Brusselse filmregisseur en scenarioschrijver. Ook haar werk getuigt van een uitgesproken sociaal engagement. Zo leefde zij geruime tijd in een kraakpand in Nederland, een ervaring die haar inspireerde tot het maken van de film My Queen Karo. Haar meest bekende film, Meisje, sleepte meerdere prijzen en nominaties in de wacht.
> Schrijf je nu in voor de film Aller/retour met uitwisseling met Michael De Cock en Dorothée Van Den Berghe: www.houseofcompassion.be/inschrijving
Auteur: S. Geldof —
Van mei tot en met juni staat in House of Compassion hedendaagse slavernij centraal. Tijdens deze wake focussen we op de arbeidsomstandigheden in de textielsector.
De ineenstorting van het Rana Plaza-gebouw in Bangladesh, waarbij 1134 textielarbeiders het leven lieten is 10 jaar geleden. Wat is er sindsdien op het terrein veranderd? En waar blijft het vandaag nog fout lopen? En hoe kunnen we als consumenten en middenveldsorganisaties het verschil maken voor betere arbeidsomstandigheden en -voorwaarden?
Sanna Abdessalem
Coordinatrice achACT
meer info: achacteurs@achact.be
AchACT is de tegenhanger van ‘Schone kleren campagne’, beiden zijn lid van ‘Clean Clothes Campaign’ het internationaal netwerk van organisaties die wereldwijd ijveren voor de rechten van de werknemers in de kledingindustrie.
Naar aanleiding van de 10e verjaardag van de Rana Plaza ramp in Bangladesh (waar 1.138 personen het leven lieten en 2.500 ernstig verwond toen een kleding fabriek instortte) voerden beide organisaties actie in de Brusselse Nieuwstraat .
Inderdaad, deze ramp is een duidelijk teken van het onrecht in de kleding sector: mensen werken tegen een hongerloon, in onveilige omstandigheden, quasi zonder sociale bescherming en mogelijkheden om hun basisrechten te laten gelden. Een analyse van deze sector leert dat het complexe netwerk van onderaannemings constructies het mogelijk maakt voor de opdrachtgevers en ultieme begunstigden om hun verantwoordelijkheden te ontlopen. Dit gebeurt in schril contrast met de kernprincipes van de Verenigde Naties ‘Bedrijven en Mensenrechten’ (J. Ruggie, 2011)
Enkele belangrijke vaststellingen na de catastrofe van Rana Plaza::
Wat leveren acties en campagnes op?
Wat kunnen we doen?
De organisaties van Clean Clothes Campaign ijveren onder andere voor een https://www.achact.be/interpeller-les-enseignes-qui-refusent-de-sengager-pour-la-sante-et-la-securite-des-travailleur%c2%b7euses/betere traceerbaarheid van de verantwoordelijkheid van de opdracht gevende bedrijven in deze sector, oa door bewustmaking, maar ook door druk uit te oefenen op bedrijven en politieke beslissers voor een betere wetgeving die de plicht tot ketenzorg oplegt.
Laura Eliaerts
Beleidsmedewerker internationale dienst ACV
meer info: laura.eliaerts@acv-csc.be
Via enkele voorbeelden wees Laura ons erop dat het niet enkel in de kledingsector is dat het complexe netwerk van onderaannemingen het heel moeilijk maakt om bedrijven aansprakelijk te stellen, met als gevolg uitbuiting en schending van mensenrechten: zie bijv. het recente werf ongeluk van een school in Antwerpen; Tesla, Apple, Microsoft, Dell e.a. werden voor de rechtbank gedaagd door Congolese families ivm lithium exploitatie; Borealis; Niger Delta: Shell (vervuiling van de leefwereld van inheemse bevolking). Soms worden hoopgevende resultaten geboekt, bijv. wanneer een rechtbank verder gaat dan de lokale afdeling van een multinational aansprakelijk te stellen maar eist dat het moederbedrijf garant staat voor preventieve maatregelen inzake milieu en mensenrechten.
Het concept van ketenzorg (Human Rights Due Diligence) is goed uitgewerkt en legt op dat het bedrijf in alle aspecten van zijn werking alert moet zijn en alles in het werk moet stellen voor het naleven van mensenrechten. Dit betekent bijv. ook dat ze in commerciële onderhandelingen er moeten voor zorgen dat de productie op billijke wijze vergoed wordt.
Zowel op lokaal (federaal) als internationaal (Europees) zijn er wetten in de maak, waarbij belangengroepen zoals ACV de wetgevers appelleren op het maken van doeltreffende wetgeving. Zo ligt het debat in het Federale parlement, sinds het wetsvoorstel uit 2021 al een hele tijd stil…
Men observeert ook dat sommige bedrijven onder de noemer ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)’ caritatieve initiatieven lanceren die echter niet bijdragen tot het aanpakken van de kernoorzaken van armoede en onrecht.
Kan de burger ook iets doen?
Het ACV onderkent zeker de sturende kracht van de consument, maar gelooft vooral in het effect van een beter wetgevend kader. Ook wil men voorkomen dat bedrijven, indien de wetgeving in een land strenger wordt, hun toeleveranciers gewoon in een ander land gaan zoeken.
Uit de vragenronde:
Meer info en inspiratie zijn te vinden in de brochure ‘Paal en Perk stellen aan de mensenrechtenschendingen door bedrijven’ – WSM 2019
Concrete vragen over een merk? zie FASHION CHECKER
Tijdens de Algemene Vergadering van House of Compassion werd ons jaarrapport 2022 voorgesteld. Ontdek het hier:
A mag created with Madmagz.
Het jaarrapport van 2021 vindt u hier:
Auteur: Sabine Geldof —
De opvangcrisis, iedereen wordt er op de ene of andere manier mee geconfronteerd, in Brussel, België maar ze woedt in heel Europa. Maar wat is er van aan? Wat gebeurt er eigenlijk? Wie zorgt voor welke oplossingen? In deze wake kregen we een persoonlijk getuigenis en lichtten experts de feiten en de achtergrond ervan toe.
Thomas Willekens
Beleidsmedewerker Vluchtelingenwerk Vlaanderen
De kerngedachten van regeerakkoord m.b.t. asielaanvragen luiden:
De realiteit is echter heel verschillend.
Thomas schetst de chronologie, van eerste alarmsignalen, hoe de situatie stapsgewijs slechter wordt, over de veroordeling van Fedasil en de Belgische Staat en de maatregelen die genomen worden om aan de situatie te verhelpen.
De veroordeling is duidelijk: er is voldoende aangetoond dat mensen verhinderd worden om een asielaanvraag te doen.
De Belgische staat is verplicht om wie asiel wil aanvragen, een onderdak te geven. Wegens te weinig capaciteit kan, niet iedereen die asiel wil aanvragen opgevangen worden en wordt het criterium voor wie als doelgroep ‘kwetsbaar’ beschouwd wordt telkens strenger en komen steeds meer asielzoekers in de kou, dwz ze kunnen hun recht om asiel aan te vragen en in afwachting waardig opgevangen te worden niet uitoefenen.
bijv. Wanneer het opvangnetwerk voor jongeren verzadigd raakt, wordt de leeftijdsgrens verlaagd, jongeren moeten bewijzen dat ze nog geen 16 jaar zijn om in aanmerking te komen, ze krijgen een attest dat ze zich moeten aanmelden voor een leeftijdsonderzoek, dat de dienst ‘voogdij’ niet wil uitvoeren wegens onethisch. Deze jongeren zitten dus in een impasse.
Na de jongeren tussen 16 en 18, worden ook de alleenstaande moeders en koppels zonder kinderen als ‘niet kwetsbaar’ beschouwd.
Wanneer de Federale Overheid er niet in slaagt haar opdracht uit te voeren proberen het middenveld en vrijwilligers oplossingen uit te werken (bijv. kartonnen tentjes), die dan weer door de lokale overheid (burgemeester) als onethisch worden bestempeld, ‘opgeruimd’ en doorverwezen worden naar een ander beleidsniveau.
Toch blijft de politiek overleggen en zoeken naar oplossingen. Tussen de regels van het migratie akkoord (maart 2023) leest men ‘we hebben nog geen oplossing voor de korte termijn, maar op de lange termijn komt het goed’.
Niet
Wel
Er worden extra plaatsen bij gecreëerd en extra middelen ingezet, maar deze zijn altijd minder dan vooropgesteld en onvoldoende tov de nood. Bovendien is er geen echte spreiding over het grondgebied, de 1250 vooropgestelde lokale initiatieven hangen af van de goodwill van OCMWs en lokale besturen.
Gevolgen :
Cecile Vanderstappen
Onderzoeksmedewerker CNCD-11.11.11
Een toelichting over hoe het opvangbeleid in Europa evolueerde werpt een licht op de fundamenten van het huidige opvangbeleid.
Tot 1970 was migratie fluïde, mensen hadden verschillende mogelijkheden om naar een ander land te migreren, er was minder controle.
Met het invoeren van de Schengen zone (1995) ontstond de idee dat de buitengrenzen van Europa moesten beschermd en gecontroleerd worden (ten voordele van de vrije circulatie binnen de Schengen landen) en zo ook Frontex, het europees agentschap dat de buitengrenzen bewaakt. Intussen is dit agentschap geëvolueerd naar een militair agentschap met enorme budgetten (zeker tov het budget voor asiel of integratie) dat nu ook veel (persoons)gegevens capteert en analyseert in functie van risico analyses, en ook optreedt ver buiten de grenzen van Europa, dichter bij de landen van oorsprong.
De oorlog in Syrie (2015) bracht het inzicht dat het steeds moeilijker wordt om mensen tegen te houden aan de buitengrenzen van Europa. Men spoort de landen van oorsprong aan om het moeilijker te maken voor hun inwoners om hun land te verlaten. Deze politiek van externalisatie bestaat er concreet in om via geldstromen en akkoorden (‘accords-marchands’) migratie te verhinderen.
De Dublin verordening (Dublin III van kracht sinds 2014), die bepaalt welk land verantwoordelijk is voor het in behandeling nemen van asielverzoeken, heeft als gevolg dat er in de landen waar migranten eerst aankomen hotspots ontstaan (bijv Griekenland en Italie). Om deze bottlenecks te verlichten kunnen andere landen asielaanvragen die daar ingediend worden screenen en diegene eruit selecteren die meest kans op asiel bevatten. Dit betekent detentie (van de aanvragers), triage en eventueel uitwijzing wanneer de kans klein geacht wordt op succesvolle aanvraag. Dit is dus geen rechtmatige toepassing van het recht op asiel.
Deze evolutie naar steeds minder bereidheid tot opvang, steeds meer schending van de mensen rechten wordt ook door het Europese migratie pact (2020) bekrachtigd:
Lees de volledige analyse van het pact (in het Frans), men kan zich terecht afvragen of dit overeenkomt met de waarden die de Europese Unie zo hoog in het vaandel draagt.
Nochtans
Deze laatste 2 punten gaan hand in hand en kunnen niet genoeg benadrukt worden.
Riet Dhondt
mede-oprichter van Vriendschap zonder Grenzen
Nieuwe vormen van solidariteit ontstaan vanuit de realiteit van het terrein, ten gevolge van maatregelen
concrete acties:
Ook de ‘buren van het kanaal’ worden gehuldigd door de aanwezige Burundese groep asielzoekers: zij ondervonden immers veel steun, zowel moreel als met voedsel, tenten, enz
Binnenkort gaat in House of Compassion een nieuwe tentoonstelling van start. Het thema wordt “Schone kleren.” We zullen aandacht schenken aan de vooruitgang, maar ook blijvende problemen in de kledingindustrie, naar aanleiding van de tiende verjaardag van de instorting van de textielfabriek Rana Plaza in Bangladesh.
Om de tentoonstelling levendig en sprekend te maken, zijn we opzoek naar kleerhangers, t-shirts en hemden. Aan al wie kleerhangers, t-shirts of hemden kan missen, vragen we deze naar de Begijnhofkerk te brengen. U kan de items afgeven aan het onthaal. Mathieu Peeters die de tentoonstelling opstelt, zal er een mooie installatie mee maken.
Na afloop wordt het materiaal geschonken aan een hulporganisatie.
Het solidariteitsweekend vorig weekend was een mooi succes. Op zaterdagavond was er een wake aan de brug, georganiseerd door de buren die rond het Klein Kasteeltje wonen. ’s Nachts sliepen de buren buiten in een tentje, uit solidariteit met de vluchtelingen die er al maanden leven. Op zondag was er een kleine optocht en de brunch van Vriendschap zonder Grenzen, waar verschillende sprekers het woord namen.
De organisatoren zijn in hun opzet geslaagd. Er was opnieuw persaandacht voor de opvangcrisis. Hieronder enkele linken:
Petit Château : les riverains passent la nuit aux côtés des demandeurs d’asile
Priester Daniel Alliët is deze week te gast bij Kerk & Leven. Zij nodigden hem uit te antwoorden op de vraag: Passen daden van burgerlijke ongehoorzaamheid bij religieuze leiders?
Lees hieronder de volledige tekst.
Daniël Alliet
Priester in Brussel, die in het bijzonder opkomt voor mensen zonder papieren
„Promoten religieuze autoriteiten burgerlijke ongehoorzaamheid? Wat wordt het volgende? Zullen we mannen in toog en Romeinse boord soep zien gooien op schilderijen in musea of de toegang tot snelwegen zien blokkeren?” Dat stelt het Franse medium La Croix uitdagend in zijn editie van 2 december 2022, nadat een opmerkelijke groep activisten – een rabbijn, een katholieke bisschop, een protestantse bedienaar, een imam en een boeddhistische monnik – deelnamen aan de bezetting van een benzinestation uit protest tegen een olieproject van TotalEnergies in Oeganda en Tanzania.
Algemeen geldt dat een samenleving regels nodig heeft en dat je je daaraan houdt. „De (grond-)wet is geen vodje papier”, riep Leo Tindemans ooit uit. Is het echter wel zo dat iedereen zich in een democratie steeds aan de wet moet houden? Dan stonden we niet waar we nu staan. Het stemrecht voor vrouwen kwam er na ‘ongehoorzaamheid’ aan het mannelijk gezag – tot hongerstaking toe – door een groep Engelse vrouwen. De slavernij geraakte pas afgeschaft door (onwettige) opstanden. Het recht op staking volgde op ‘onwettige’ stakingen. Denk maar aan de acties van priester Daens en van de socialisten eind negentiende eeuw. De zwarte bevolking in de Verenigde Staten kreeg maar burgerrechten na heel wat ‘illegale’ acties, allereerst die van Rosa Parks. De Indiërs kregen pas rechtvaardige zoutprijzen na de massale illegale Zoutmars van Ghandi en honderdduizenden ‘burgerlijk ongehoorzame’ armen.
Je kunt stellen dat al die ‘burgerlijk ongehoorzamen’ opkwamen voor meer rechtvaardige regels. Ze handelden niet met het oog op persoonlijke winst, niet met geweld en pas nadat de gewone wettelijke middelen ontoereikend bleken. Met vele anderen stelde politiek filosofe Hannah Arendt dat het een geluk is dat die mensen er zijn, want dat zonder hen de democratie scleroseert, hopeloos achterloopt op veranderingen en voortschrijdend inzicht, en riskeert uiterst onrechtvaardig te worden, kortom het tegenovergestelde van democratie.
Zo legde Jezus genas op sabbat, een onmiskenbare daad van burgerlijk-religieuze ongehoorzaamheidook de toen bijna zestienjarige Greta Thunberg de schoolplicht naast zich neer toen ze in 2018 besloot tot aan de verkiezingen elke dag aan het Zweeds Parlement te staan met haar zelfgemaakte banner ‘Skolstrejk for klimatet’. En zo kwam er dus ook die bezetting van dat benzinestation tegen het drama dat TotalEnergies aanricht.
En ja, daar stond ook ‘dat religieus kwintet’ bij. Past dat soort burgerlijke ongehoorzaamheid wel bij religieuze leiders? En soms wordt eraan toegevoegd of die wel ‘opportuun’ is. Welnu, de Griekse filosoof Socrates verkoos de gifbeker te drinken in plaats van de volgens hem onrechtvaardige regels te moeten volgen. Het was een boeddhistische monnik die als eerste zichzelf publiek in brand stak tegen de Amerikaanse oorlog in Vietnam. Jezus genas op sabbat – een onmiskenbare daad van burgerlijk-religieuze ongehoorzaamheid, die er mee de aanleiding van was dat hij zou veroordeeld en gekruisigd worden. In zijn spoor weigerden vele christenen de keizer als god te vereren.
Dichter bij onze tijd is er het voorbeeld van een Belgische bisschop die mee opstapte tegen de inval van de Verenigde Staten in Irak in 2003 en die twintig vrouwen zonder papieren opnam om op te roepen tot een ander regularisatiebeleid. Toen in de corona-crisis honderd wanhopige en zogenaamd ‘dubbel onwettige’ personen de Begijnhofkerk in Brussel bezetten, zette de parochie hen niet aan de deur. Ook de opperrabbijn, een imam en vertegenwoordigers van de vrijzinnigheid steunden hen openlijk.
Zijn dergelijke handelingen dan ongepast of niet opportuun? Toegegeven, niemand heeft de waarheid in pacht en je loopt steeds het risico om een verkeerd standpunt te verdedigen. Dat neemt niet weg dat elke mens een eigen geweten heeft en dat ook niet (durven) handelen allerminst een neutrale keuze is. Dat geldt ook voor religieuze leiders, die in bepaalde omstandigheden kunnen oordelen dat ze actie moeten ondernemen, als mens en als burger, maar die zich daarbij ook extra gemotiveerd kunnen weten door hun geloof.